با افزایش رشد و پیشرفت استارتاپ‌ها در کشور، شاید شما هم جزو افرادی باشید که در فکر اقدام برای راه‌اندازی یک استارتاپ باشید.
تا به‌حال شده برای راه‌اندازی و یا رشد کسبوکار خودتان ایده مناسب و انگیزه کافی داشته‌باشید اما به‌خاطر عدم شناخت دقیق و مناسب از محیط کار و نداشتن دانش لازم موفق به اجرای کسبوکار خود نشده باشید؟
در این شرایط است که شتاب‌دهنده‌ها به کمک شما می‌آید. برای فهمیدن سازوکار آنها تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
برای پاسخ دادن به این پرسش نیاز است ابتدا تعریف مختصری از شتابدهنده داشته باشیم.
شتابدهنده چیست؟
شرکت‌هایی هستند که از ابتدای کار یک استارتاپ آن را تحت پوشش خود در می‌آورند. این مجموعه‌ها در ابتدا شرکت‌کنندگان را برای دوره‌ای کوتاه‌مدت مورد بررسی قرار می‌دهند و سپس ایده‌های برگزیده را از میان آنها گلچین می‌کنند. شتابدهنده ها به هدف حمایت از استارتاپ‌ها تشکیل شدند و امکانات متفاوتی از جمله فضای کار اشتراکی، جذب سرمایه‌گذار، مشاوره و …. برای آنها فراهم می‌نمایند.
روند کار به این صورت است که پس از انتخاب ایده برتر، شتابدهنده مبلغی را در اختیار استارتاپ قرار می‌دهد و استارتاپ به همراه تیم خود برای اثبات طرحش و به مرحله تجاری رساندن آن چند ماه زمان دارد. در عوض این کمک مالی که شتابدهنده به استارتاپ می‌کند، درصدی از سهام استارتاپ را نیز برمی‌دارد.
علاوه بر کمک مالی، شتابدهنده امکانات و حتی فضا در اختیار استارتاپ منتخب قرار می‌دهد و همچنین مربیان و مشاوران حرفه‌ای نیز بر کار تیم‌ها نظارت می‌کنند و تجربیات خود را در اختیار آنها قرار می‌دهند.
شتاب‌دهنده‌ها ۴ مشخصه دارند که آنها را از بقیه متمایز می‌کند:
- دارای دوره‌ای ثابت هستند.
- مبنای کارشان گروهی و بر پایه همکاری است.
- بر مبنای منتورینگ و آموزش، تیم‌ها را هدایت می‌کنند.
- در یک روز با عنوان «DemoDay» یا روز نمایش، استارتاپ‌ها دیگر از آنها جدا می‌شوند و توسط شتاب‌دهنده‌ها به سرمایه‌گذاران معرفی می‌شوند.
استارت‌آپ‌هایی که می‌خواهند به یک شتابدهنده بپیوندند، درخواست خود را ارسال می‌کنند و اغلب به صورت دسته‌ای در طول سال پذیرفته می‌شوند. پس از پذیرش، شتابدهنده استارتاپ، منابع و خدماتی مانند سخنرانان مهمان، ساعات مشاوره، مقدار سرمایه مورد مذاکره و گاهی اوقات یک فضای کار مشترک را ارائه می‌دهد. مدت قراردادها معمولا به طور متوسط حدود ۳-۴ ماه است و نیاز به مالکیت حدود ۳-۸٪ از استارتاپ دارد.
تاریخچه شتابدهندههای استارتاپی
اولین شتابدهنده مستقل استارت‌آپی Y Combinator بود که در ابتدا در کمبریج انگلستان راه‌اندازی شد اما سپس به سیلیکون ولی منتقل شد. پس از اثبات موفقیت‌آمیز این مدل کسبوکار، شتاب‌دهنده‌ها به سرعت در سراسر ایالات متحده و اروپا شروع به رشد کردند.
مدتی بعد، شرکت‌های TechStars، Seedcamp و Startupbootcamp به‌ترتیب در سال‌های ۲۰۰۶، ۲۰۰۷ و ۲۰۱۰ میلادی به عنوان شتابدهنده فعالیت خود را آغاز نمودند. در سال ۲۰۱۵، مشاهده شد که حدود یک سوم استارتاپ‌هایی که بودجه کسب کرده‌اند، از طریق شتابدهنده کار می‌کنند. علاوه بر شتابدهندههای استارت‌آپ مستقل، شرکت‌های بزرگ شروع به ایجاد برنامه‌های شتابدهنده خود کرده‌اند که از اصول مشابه پیروی می‌کنند، اما معمولاً بر روی دسته‌های خاص‌تری متمرکز هستند.
در اوایل سال ۹۳ جناب آقای دکتر ستاری معاون محترم علمی و فناوری رئیس جمهور از مهندس مهدی صفاری‌نیا رئیس پارک علم و فناوری پردیس خواستند که مدلی برای توسعه فضای استارتاپی کشور و ورود هرچه بیشتر دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به کسبوکارهای جدید نوآورانه تهیه نمایند. در آن زمان مدل آماده‌ای نداشتند و بیشتر با مدل پارک‌ها و مراکز رشد فناوری آشنا بودند. در خردادماه همان سال مدل رویدادهای کارآفرینی و تأسیس شتابدهندههای نوآوری آماده شد و تیرماه ۱۳۹۳ به استحضار دکتر ستاری رسید و با تایید ایشان نقطه آغازین تحولی بزرگ در کشور در حوزه کارآفرینی رقم خورد که اکنون نتایج آن را در توسعه و شکل‌گیری اکوسیستم استارتاپی کشور شاهد هستیم.
اولین شتابدهنده رسمی کشور توسط «شرکت سرآواپارس» با عنوان «آوای تک پردیس» در پارک فناوری پردیس ثبت و فعال شد. در ادامه نیز به «شتابدهنده دیموند» که در دانشگاه صنعتی شریف مستقر بود، فضای کاری جدیدی در دانشکده فنی دانشگاه تهران تخصیص داده شد و این جریان به‌سرعت رشد کرد و در سراسر کشور فراگیر شد.
بهترین شتاب‌دهنده‌ها
مرکز فناوری Plug and Play شتابدهنده Silicon Valley به Google، PayPal و Zoosk کمک کرد تا ایده‌های خود را به کسبوکار تبدیل کنند. دیگر شتابدهندههای معروف عبارتند از Y Combinator که Airbnb، Dropbox و Reddit را راه اندازی کرد و Techstars که بیش از 21 استارت آپ را حمایت مالی کرده است. در کنار این‌ها می‌توانیم از شتابدهندههای Hult Prize Global Accelerator، WAYRA و CHANGELABS نیز نام ببریم.
در ایران هم می‌توانیم به مراکز شتابدهنده زیر اشاره کنیم:
- شتابدهنده شریف:
شتابدهنده شریف فعالیت خود را به‌طور رسمی از سال 1393 به‌عنوان نخستین شتابدهنده دانشگاهی ایران آغاز کرد. این شتابدهنده که یکی از نهادهای زیرمجموعه پارک علم و فناوری دانشگاه شریف است، با هدف اصلی پرورش ایده‌های خلاقانه دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاه شریف شروع به‌کار کرد. این شتابدهنده از استارتاپ‌های مبتنی بر فناوری در حوزه‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، فنی و مهندسی و سخت‌افزاری حمایت می‌کند.
- شتابدهنده دیموند:
شتابدهنده دیموند فعالیت خود را از سال 1393 آغاز کرد. دیموند شتابدهنده عمومی است که در زمینه‌های سلامت، گردشگری، حمل و نقل، خرده فروشی، و اینترنت اشیا فعالیت دارد. دیموند برای کسبوکارهای نوپا یک برنامه نُه ماهه تدارک دیده‌است.
- شتابدهنده تریگ‌آپ:
شتابدهنده تریگ‌آپ با هدف حمایت از استارتاپ‌ها و کارآفرینان در سال 1393 شروع به فعالیت کرد. این مجموعه با در اختیار قرار دادن شبکه‌ای از متخصصان، سرمایه‌گذاران، افراد و نهادهای مرتبط و تاثیرگذار در این حوزه، همراه کسبوکارهای نوپا در مسیر رسیدن به اهدافشان است. تریگ آپ در سال 1396 با پیوستن به شناسا که یکی از اولین شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر کشور محسوب می‌شود، شکل جدیدی به خود گرفت.
این شتابدهنده علاوه بر استارتاپ‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، حوزه‌های دیگر فناوری مانند فناوری‌های سلامت، مالـی، آموزشی، حوزه مدیریت منابع طبیعی و راهکارهای سبک زندگی را نیز پوشش می‌دهد.
- شتابدهنده فردوسی:
شتابدهنده فردوسی فعالیت خود را از سال 1396 آغاز کرد. این شتابدهنده در ابتدا با حمایت آکادمی نوآوری و کارآفرینی فردوسی در مرکز رشد دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان شتاب‌دهنده‌ای دانشگاهی شروع به‌کار کرد. پس از یک سال به کمک سرمایه‌گذاری برسا فعالیت خود را توسعه داد و فرایند شتاب‌دهی خود را به چهار حوزه در فناوری نرم معطوف کرد. اطلاع رسانی و رسانه‌های جدید، بازی و سرگرمی، آموزش و صنعت محتوا و خدمات شهری و گردشگری.
- شتابدهنده سیمرغ:
شتابدهنده سیمرغ یک شتابدهنده عمومی و وابسته به مرکز نوآوری یاس است. مرکز نوآوری یاس یک نهاد خصوصی تسهیل‌گر در حوزه استارتاپ و کارآفرینی است و با چهار واحد «سیمرغ»، «هما»، «هدهد» و «ققنوس» مشغول به فعالیت است.
استارتاپ‌های زیر در این شتابدهنده خدمات دریافت کرده‌اند:
محلی جات (فروشگاه اینترنتی محصولات محلی)
هنرانه (ساختارهای گیمفیکشن)
دانشکار (پلتفرم کارآموزی و استخدام)
مهره (پلتفرم آموزش خیاطی)
چرا باید عضو یک شتابدهنده شویم؟
در این بخش دلایل عضوشدن در شتاب‌دهنده‌ها را برایتان شرح می‌دهیم
۱. پشتیبانی جامع
راه‌اندازی یک استارتاپ با چالش‌هایی روبروست. اینجاست که یک شتابدهنده می‌تواند کمک کند. شتاب‌دهنده‌ها علاوه بر حمایت مالی، می‌توانند تجربه و دانش خود را ارائه دهند.
۲. فهرست کاملی از فعالیت‌ها
در حالی که قراردادهای شتابدهنده ممکن است زمان کوتاهی به نظر برسد، این چند ماه مملو از فعالیت‌هایی است که به نفع شما و استارتاپتان است. اگرچه برنامه‌های شتابدهنده متفاوت است، یک برنامه معمولی شامل جلسات با مربیان، جلسات بازخورد، ارائه‌های «روز نمایش»، شبکه‌سازی و فعالیت‌های اجتماعی است. اطلاعات زیادی برای جمع‌آوری از این رویدادها برای اعمال مستقیم به استارتاپ شما وجود دارد.
۳. دسترسی سرمایه گذار
در حالی که برنامه‌های شتابدهنده تمایل زیادی به صرف بودجه ندارند، کاری که انجام می‌دهند این است که شما را مستقیماً با سرمایه‌گذاران علاقه‌مند، متصل می‌کنند. در روز نمایش، یک شتابدهنده، بسیاری از سرمایه گذاران برای تماشای ارائه‌ها دعوت می‌کند.
۴. انگیزه و روحیه
محیط جمعی و مشارکتی موجود در شتاب‌دهنده‌ها مطمئناً شما را به حرکت به سمت جلو ترغیب می‌کند. تعامل با سایر بنیانگذاران یک نیروی محرک قدرتمند است و به همه شما یادآوری می‌کند که می‌توانید بر مشکلات غلبه کنید و با هم برای رفع موانع خود کار کنید.
۵. دانش تسریع شده
یک برنامه شتابدهنده اطلاعات زیادی از سال‌ها تجربه و مهارت‌هایی دارد که هر مربی یا مدیر شتابدهنده جمع‌آوری کرده است. این شکل متمرکز از اطلاعات به شما امکان می‌دهد تا کاری را که با استارتاپ خود انجام می‌دهید سرعت ببخشید. به جای اختراع مجدد چرخ، شما از سال‌ها خرد جمع‌آوری شده آنها برای راه‌اندازی استارتاپ خود به روشی حساب‌شده و استراتژیک استفاده می‌کنید. واضح است که این می‌تواند شانس موفقیت شما را افزایش دهد.
علاوه بر موارد بالا دلایل دیگری نظیر توسعه مهارت‌ها، مدیریت ریسک، نمای بلندمدت و … برای بهره‌گیری از شتاب‌دهنده‌ها وجود دارد.
سخن آخر
کارآفرین بودن یکی از بزرگ‌ترین و بهترین راه‌ها برای ایجاد جهانی بهتر است. کارآفرینان در دنیای امروز نقش مهمی را ایفا می‌کنند. آنها با ایده‌های خلاق و تفکر نابشان باعث تغییر و رونق دنیای کسبوکار می‌شوند. زمانی که افراد ایده‌های خود را ارائه می‌دهند و تلاش می‌کنند ایده مورد نظرشان را به یک کسبوکار دائمی تبدیل کنند، طبیعتا با موانع و چالش‌های زیادی روبه‌رو خواهند بود.
با خواندن این مقاله دریافتیم که وجود شتابدهندههای کسبوکار امری ضروری برای رشد و توسعه کسبوکارهای نوپا است. در این مطلب پس از تشریح سازوکار شتاب‌دهنده‌ها، چند شتابدهنده از میان لیست شتابدهندههای ایران و جهان به شما ارائه دادیم و در نهایت برخی دلایل استفاده از شتاب‌دهنده‌ها را با ه مرور کردیم. امیدواریم این مقاله برای شما مفید واقع شده‌باشد. نظرات و تجربیات خود را در بخش کامنت‌ها با ما درمیان بگذارید.
اگر استارتاپ شما نیز به‌دنبال شتابدهنده است، تیم گیتی سپند و شتابدهنده اشراق‌گیتی آماده خدمت رسانی به شماست.
